پدافند غیرعامل مجموعه اقداماتی است که موجب افزایش بازدارندگی، کاهش آسیب‌پذیری، تداوم فعالیت‌های ضروری، ارتقای پایداری ملی و تسهیل مدیریت بحران در مقابله با تهدیدات و اقدامات نظامی دشمن می‌گردد .
ضمن تبریک فرارسیدن این هفته و تشکر از تلاش های دست اندرکاران این حوزه امید است با مساعدت و همکاری شایسته مدیران این امر مهم بیش از گذشته در جهت حفظ و حراست ومصون سازی جامعه بسط، گسترش و اجرائی گردد.
از نظر واژه شناسی، واژهی پدافند از دو جزء "پد” و "آفند” تشکیل شده است.در فرهنگ و ادب پارسی "پاد” یا "پد” پیشوندی است که به معانی "ضد، متضاد، پی و دنبال” است و هرگاه قبل از واژه قرار گیرد، معنای آن را معکوس میکند. واژه ی "آفند” نیز به معنای "جنگ، جدال، پیکار و دشمنی” است
پدافند (دفاع) به معنی حفظ جان مردم، تضمین امنیت افراد، صیانت از تمامیت ارضی و حاکمیت ملی در همه مواقع در برابر هرگونه شرایط، موقعیت و هرگونه تجاوز است
پدافند به دو شاخه پدافند عامل و پدافند غیرعامل تقسیم می شود، نیازی تبار پدافند عامل را، دفاع در مقابل دشمن با به کارگیری سلاح ها، تجهیزات جنگی و تکنیک های رزمی به منظور از کار انداختن ماشین های جنگی دشمن و نابودی آن می داند.
می تواند پدافند را اینگونه تعریف کرد که هر گونه عملی که با استفاده از وسایل و امکانات موجود به منظور جلوگیری و مقاومت در مقابل پیشروی دشمن و انهدام نیروهای تک آوری دشمن انجام می شود. و یا به عبارتی بهتر، هر گونه عملیاتی که در آن درجه ای از پایداری دیده شود را پدافند می گویند و از دو پخش پدافند عامل و پدافند غیر عامل تشکیل می شود.
پدافند عامل عبارت است از بکارگیری مستقیم جنگ افزار، به منظور خنثی کردن و یا کاهش اثرات حملات و عملیات خصمانه ی هوایی، زمینی، دریایی، نفوذی خرابکارانه و عملیات تروریستی دشمن بر روی اهداف مورد نظر.
همانطور که از تعاریف فوق بر می آید بیشتر نظریه پردازان داخلی، پدافند غیرعامل را با تأکید بر دفاع پیشگیرانه در برابر حملات دشمن (عامل انسانی) و محافظت از غیرنظامیان تعبیر کرده اند؛ بنابراین توجه به این نکته ضروری است که دفاع غیرنظامی Civil Defense دارای مفهومی دو بعدی میباشد.از یک سو دفاع غیرنظامی، محافظت از غیر نظامیان در شرایط جنگی معرفی شده و مشتمل بر بخشی از دفاع ملی است که در پی تمهیدات لازم جهت کسب آمادگی کافی در برابر هرگونه حمله احتمالی، تحقق اهدافی چون به حداقل رسانیدن آثار حاصل از حملات نظامی بر جمعیت غیرنظامی، مقابله ی فوری با شرایط اضطراری حاصل از حمله و بازیابی و برقراری تسهیلات و خدمات آسیب دیده ایمنی اکثریت جمعیت غیرنظامی کشور و ادامه ی حیات آنان را در زمان جنگ تضمین می نماید و از دیگر سو،دفاع غیر نظامی در معنایی عام و گسترده تر بر محافظت از شهروندان در برابر آثار بلایا دلالت دارد که بر اساس این طیف از اهداف،اقدامات و روش های مقابله،گسترش می یابد
هر اقدام غیر مسلحانه ای که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی،ساختمان ها،تأسیسات، تجهیزات، اسناد و شهرای کشور در مقابل بحران هایی با عامل طبیعی (خشکسالی،سیل، زلزله، رانش، لغزش، طوفان،…) و عامل انسانی (جنگ، شورش های داخلی، تحریم،…..)گردد پدافند غیرعامل خوانده می شود.
