واژه "کروناویروس" از کلمه لاتین "corona" یا کلمه یونانی "κορώνη" به معنی تاج یا هاله گرفته شده است. این واژه به مشخصه ظاهری ویریون‌ها (شکل عفونی ویروس) که در زیر میکروسکوپ الکترونی دیده می‌شود، اشاره دارد که حاشیه‌ای از سطح بزرگ و پیازدار داشته و یادآور تصویری از یک تاج سلطنتی یا تاج خورشیدی است.واکسنی برای این ویروس وجود ندارد.
کوروناویروس‌ها یک خانواده بزرگ ویروسی هستند که مسئول ایجاد تقریبا یک چهارم موارد سرماخوردگی هستند. برخی از کوروناویروس‌ها مانند ویروس عامل سارس(نشانگان شدید حاد تنفسی) و ویروس عامل مرس (نشانگان تنفسی خاورمیانه) خطرناک‌تر هستند و علائم شدیدتری ایجاد می‌کنند که ممکن است به موارد مرگبار ذات‌الریه (عفونت ریوی)، نارسایی کلیه و مرگ بینجامد.دانشمندان می‌گویند ممکن است کوروناویروس جدید با منشا خفاش‌ها و از طریق حیوان واسطی مانند مارهای کبرا و کریت چینی به انسان‌ها منتقل شده باشند.منبع این ویروس جدید خفاش‌ها هستند که از طریق یک حیوان واسط احتمالا مارها به انسان‌ها منتقل شده باشد. بسیاری از بیمارانی که در ابتدای این شیوع تشخیص داده شدند با یک بازار بزرگ غذاهای دریایی و حیوانات وحشی زنده در ووهان ارتباط داشتند.مقامات بهداشتی درباره شیوع این ویروس نگران هستند، زیرا آنالیز ژنتیکی نشان داده است که کوروناویروس جدید به کوروناویروس‌های عامل سارز و مرس شبیه است. علائم ناشی از این ویروس شامل تب، سرفه و اشکال در تنفس است.
میزان کشندگی کوروناویروس حدود ۲ درصد است که در مقام مقایسه، میزان مرگ‌ومیر در عفونت باویروس سارس حدود ۱۰ درصد و در آلودگی با ویروس مرس حدود ۳۵ درصد بود.ظاهرا تلفاتی که در چین به علت عفونت با این کوروناویروس جدید رخ داده‌اند، عمدتا مربوط به افراد سالمند دارای بیماریهای زمینه‌ای از جمله سیروز کبدی، فشار خون بالا، دیابت و بیماری پارکینسون بوده‌اند.آزمایش برای تشخیص کوروناویروس جدید با استفاده از «واکنش زنجیره‌ای پلی‌مراز هم‌زمان» (RT-PCR) انجام می‌گیرد که RNA ویروسی را در یک نمونه شناسایی می‌کند. این آزمایش را می‌توان روی نمونه به دست آمده از سواب کشیدن از گلو، نمونه سرفه یا نمونه خون بیماران انجام داد.این ویروس قبلا در جمعیت‌های انسانی وجود نداشته است، بنابراین انسان‌ها از قبل نسبت به آن ایمنی ندارند و بنابراین این احتمال وجود دارد که این ویروس باعث بیماری وخیم‌تری در آنها شود.
نسل تازه ویروس کرونا چیست و چقدر خطرناک است؟
نسل تازه‌ای از ویروس کرونا یا کرونا ویروس در منطقه‌ای از چین شیوع پیدا کرده که تا کنون جان ده ها نفر را گرفته است.تاکنون ابتلای هزاران نفر به این ویروس گزارش شده است. به غیر از چین مواردی دیگری از ابتلا به این بیماری در تایلند، کره جنوبی، ژاپن، تایوان، استرالیا و آمریکا هم مشاهده شده است.تعداد زیادی نمونه از بیماران مبتلا به این ویروس در آزمایشگاههای چین و سازمان جهانی بهداشت بررسی شده و متخصصان این ویروس را از خانواده "ویروس کرونا" شناخته‌اند.عفونت با ویروس های خانواده کورونا ویریده منجر به عفونتهای تنفسی ملایم می شود، اما اپیدمی با SARS-CoV, MERS-CoV نشان داده که ویروس های این خانواده تمایل به ایجاد بیماریهای جدی دارند. این ویروس های جدید از پستانداران (شتر-خفاش)به انسان منتقل می شوند . در دسامبر 2019 یک ویروس جدید از این خانواده(2019-nCoV) باعث ابتلا انسان ها به پنومونی در چین شد که بعد از آن در چندین کشور دیگر نیز گزارش گردید. اکثر بیماران در تماس با محل فروش حیوانات دریایی و دیگر حیوانات بودند(zoonotic).
درتماس با قطرات تنفسی ایجاد شده با عطسه و سرفه، لمس وسایل آلوده به ویروس و سپس لمس چشم ها و بینی و دهان، تماس با حیوانات آلوده و خوردن گوشت خام و نیمه پخته از راههای شناخته شده کسب ویروس می باشند. در صورت سفر به مناطق آلوده و تماس با بیماران بویژه درکارکنان بهداشتی شانس انتقال بیشتر می شود.دوره کمون بیماری 2-14 روز می باشد و علایم بیماری شامل تب، سرفه و تنگی نفس می باشد. رادیوگرافی قفسه سینه ارتشاح دو طرفه را نشان می دهد. تا کنون در موارد گزارش شده 25%علایم شدید داشته اند.
در فصل زمستان در نیمکره شمالی آنفلونزا شایع می باشد ولی در صورت شرایط زیر باید بفکر کوروناویروس جدید بود.
CDC تماس نزدیک را اینگونه تعریف کرده است
1. مسافرت به چین و Wuhanدر طی 14 روز گذشته
2. تماس نزدیک با بیمار مبتلا.تماس با بیمار با فاصله کمتر از 2 متر، اقامت به مدت طولانی در یک اتاق و نگهداری از بیماربدون پوشیدن وسایل حفاظت شخصی، یا تماس مستقیم با ترشحات بیمار.
3. اقامت در یک مرکز در کشوری که مورد بیمارستانی کوروناویروس گزارش کرده اند.
4. بروز بیماری در پرسنل بهداشتی که از بیماران با عفونتهای تنفسی شدید مراقبت می کرده بدون توجه به سابقه مسافرت.
5. حال عمومی بیمار به صورت غیر معمول و غیر منتظره بدتر شود بدون توجه به سابقه مسافرت.
درمان خاصی برای این بیماری وجود ندارد و در شکل ملایم بیماری استراحت در منزل و مایع درمانی توصیه می گردد. ایجاد هوای مرطوب در خانه تنفس را راحت تر می نماید. از سیگار کشیدن به شدت پرهیز شود.
از مسافرت غیر ضروری به مناطقی که این ویروس جدید گزارش شده پرهیز شود.
در صورت سفر به این مناطق احتیاطات زیر توصیه می شود
1. از تماس با بیماران اجتناب شود.
2. از تماس با حیواناتی که حامل ویروس هستند پرهیز نمایید
3. عدم خوردن گوشت پستانداران و ماهی به صورت خام و یا نیمه پخته
4. شستن دستها با اب و صابون به صورت مکرر(یا استفاده از محلول حاوی الکل)
5. دهان، صورت، چشم ها و بینی لمس نشوند.
6. پوشیدن ماسک در تماس با بیماران و یا افراد مشکوک به بیماری
تاکنون شش نمونه از ویروس کرونا کشف شده بود و با مورد اخیر تعداد آن به هفت می‌رسد
این نوع ویروس جزو خانواده بزرگی از ویروس‌هاست که از ویروس سرماخوردگی معمولی تا عامل بیماری سارس را شامل می‌شود.سارس در سال ۲۰۰۲ در چین باعث ابتلای بیش از هشت‌هزار نفر و مرگ ۷۷۴ نفر از آنها در جهان شد.تحقیقات نشان می‌دهد که کدهای ژنتیکی این ویروس نزدیکی زیادی به ویروس سارس دارد.یک محقق چینی در خصوص احتمال انتقال کرونا ویروس از طریق هوا اظهار نظر کرد. این محقق چینی، فونگ لوجایو گفت که تاکنون هیچ موردی مبنی بر اینکه کرونا ویروس از طریق هوا وارد بدن شده باشد، یافت نشده و هیچکس به این شکل به این ویروس آلوده نشده است.شایعات مبنی بر اینکه کرونا ویروس می تواند در هوا شناور بماند و هوازی است نادرست است و امکان انتقال آن را از طریق هوا به انسان را رد کرد.وی تاکید کرد که ویروس کرونا فقط از طریق ارتباط و یا قطرات آب دهان و یا بزاق انسان می تواند به دیگران منتقل شود و شکل دیگری برای انتقال وجود ندارد.فونگ لوجایو خاطرنشان کرد: " موارد ایتلا به ویروس کرونا به همین شکل بوده است. این افراد از فاصله یک یا دو متری با مبتلایان در ارتباط بوده اند. ویروس در این فاصله می تواند از طریق قطرات آب دهانی که در فضا پخش می شود وارد بدن فرد دیگری شود.وی اکیدا توصیه کرد که مردم در هنگام سرفه و عطسه از دستمال و یا دست و یا آستین لباس پرای جلوگیری از انتشار قطره های آب دهان در فضا استفاده کنند.
اگر خود مبتلا هستید برای محافظت از دیگران نکات زیر توصیه می شود
1. از منزل حتی الامکان خارج نشوید.
2. دستهای خودرا مکررا با آب و صابون بشویید.
3. در منزل از اتاق خود خارج نشوید واز سرویس بهداشتی مجزا استفاده کنید.
4. در هنگام سرفه و عطسه از دستمال استفاده کنید.
5. پوشیدن ماسک ضروری است
در صورت تنگی نفس و درد قفسه سینه با پزشک خود تماس بگیرید.
در صورت بستری شدن در بیمارستان اقدامات زیر توصیه می گردد
1. رعایت احتیاطات قطره ای و تماسی (در صورت امکان بیماردر اطاق با شرایط Airborne isolation قرار گیرد). در صورت اعمال تولید کننده ائروسل(برونکوسکوپی-تراکئوتومی-اینتوباسیون-احیا قلبی ریوی) باید احتیاطات airborne برقرار شود.
2. در صورتیکه اتاق ایزوله موجود نباشد بیماران گروهی می توانند در یک اتاق بستری شوند.
3. تختها در فاصله حداقل یک متری از یکدیگر قرار بگیرند.
4. بیمار ماسک بپوشد.
5. پرسنل بهداشتی که از این بیماران مراقبت می نمایتد باید ماسکN95بپوشند و احتیاط تماسی را رعایت نمایند و بهداشت دست فراموش نشود. پوشیدن عینک، شیلد صورت و گان توصیه می شود.
6. به بیماران آموزش داده شود که هنگام سرفه و عطسه از دستمال استفاده نمایند.
7. وسایل مورد استفاده فقط باید برای یک بیمار استفاده شود. در صورت اشتراک در وسایل مانند کاف فشار خون برای گندزدایی از اتیل الکل70% استفاده شود.
8. بیمار حتی الامکان برای کارهای غیر ضروری از اتاق خارج نشود.
9. محدودیت در تعداد ملاقات کنندگان
10. تمیز کردن محیط با آب و دترژان و گندزدایی با محلول هیپوکلریت سدیم
احتیاطات تماسی و قطره ای تا زمانی که بیمار بی علامت شود باید ادامه یابد.
مطالب علمی بیشتر در مورد کرونا ویروس
راهنمای مدیریت استرس برای کارکنان حوزه حمل نقل عمومی در شرایط بحران ویروس کرونا